Kennisprogramma Zeespiegelstijging - Systeemverkenning waterveiligheid (spoor II) en Lange termijn strategieën (spoor IV)

We hebben afgelopen jaar bijgedragen aan het onderzoek voor het Kennisprogramma Zeespiegelstijging binnen het thema waterveiligheid. Binnen dit thema is de impact van zeespiegelstijging op de waterveiligheid van het hoofdwatersysteem en de primaire keringen bepaald. Voor verschillende mate van zeespiegelstijging (1, 2, 3 en 5,4m) is in kaart gebracht wat het betekent als we doorgaan met de huidige voorkeursstrategie (spoor II). Deze opdracht is uitgevoerd voor Rijkswaterstaat met ondersteuning door Deltares. De onderzoeksresultaten van de eerste fase zijn samengevat in de Tussenbalans die op het Deltacongres vorig jaar is gepubliceerd. Daarnaast heeft HKV onderzoek gedaan naar de alternatieve oplossingsrichtingen voor beschermen. Hierbij zijn vier strategieën onderzocht met open en gesloten verbindingen met zee. Deze vier strategieën onderscheiden zich door verschillende systeemingrepen gericht op zowel waterveiligheid, buitendijkse gebieden als zoetwaterbeschikbaarheid. Deze strategieën zijn met een breed consortium en via meerdere hackathons vormgegeven (bijdrage HKV spoor IV – consortium Beschermen).

In beide onderzoeken is gekeken naar de vereiste versterkingen van dijken, duinen en kunstwerken om aan de normen te blijven voldoen. Er is gekeken naar de hoogte, de kosten en het ruimtebeslag (ruimtebeslag voor benodigde waterkeringen) voor drie varianten van dijkversterkingen, van traditionele dijken met constructieve oplossingen om amoveren te voorkomen tot groene waterkeringen. De deelrapporten van spoor II zijn deze zomer ook aan de Tweede Kamer gestuurd en samengevat in de Tussenbalans op het Deltacongres. Op 4 maart zijn de resultaten voor de langetermijnstrategieën Beschermen, Zeewaarts en Meebewegen zoals uitgewerkt in spoor IV op de Landelijke Dag van het Kennisprogramma Zeespiegelstijging gepresenteerd. Zo hebben we met ontwerpend onderzoek verschillende varianten uitgewerkt, gericht op het afsluiten van de riviermonding en bergen of wegpompen van het rivierwater in de Zuidwestelijke Delta.

Alhoewel grote ingrepen nodig zijn, is ook duidelijk dat de houdbaarheid van het waterkeringensysteem tot 5,4m zeespiegelstijging mogelijk is. Voor zoetwaterbeschikbaarheid ontstaan de problemen met verzilting veel eerder. Er zijn nog vele aandachtspunten, denk aan buitendijkse gebieden, behoud getijdenatuur, scheepvaart, landbouw en solidariteitsvraagstukken. Verdere optimalisaties zijn mogelijk, de eerste bouwstenen voor andere oplossingen inclusief lokaal meebewegen zijn er inmiddels. De vraag is of het de slimste, beste en aantrekkelijkste oplossingen zijn. Bouwstenen om hier verder onderzoek naar te doen zijn beschikbaar, we dragen hier graag aan bij.